Het geweten

Het geweten – Jan Kerkhofs

Meer dan ooit wordt vandaag over ethiek gesproken, door artsen, juristen, zalenlui, pedagogen, zelfs politici. Traditioneel veronderstelt ethiek een geweten. Rond dat heel oude woord hangt een grote stilte. Wel verklaart men steeds meer mensen ‘schuldig’. En er wordt ook om ‘vergeving’ gevraagd. Toch hebben de grootmeesters van de twijfel, met antropologen en neurofysiologen, het bestaan van een geweten betwijfeld. Is niet alles biologisch en cultureel gedetermineerd?

In dit werk wordt het geweten onder de loep genomen: de opwerpingen ertegen; de oorsprong ervan en de geschiedenis (in verschillende grote culturen); het raadsel van de vrijheid en de plicht tot tolerantie; de spanning tussen politiek en geweten. Maar vooral trekt het geweten er over het ‘tot hier en niet verder’ heen. Het dwingt tot grensoverschrijding.

Na hoofdstukken over de historisch achtergronden van het begrip ‘geweten’ ontwikkelt Jan Kerkhofs de uitdagende stelling dat het bevestigen van het geweten een vrije keuze is.