De ivoren toren

De ivoren toren – Ignaas Devisch

Sinds Sainte-Beuve halverwege de negentiende eeuw De Vigny verweet zich op een hautaine manier te hebben teruggetrokken in zijn ‘ivoren toren’, gebruiken wij deze uitdrukking nog louter negatief. Ze staat sindsdien symbool voor wereldvreemde filosofen, wetenschappers of intellectuelen die zich uit de maatschappij terugtrekken om van daaruit dé waarheid te verkondigen. Omtrent die waarheid is ook vandaag veel te doen. Enerzijds gaan wij ervan uit dat dé waarheid niet langer bestaat en al zeker niet in een ivoren toren tot stand komt. Anderzijds willen wij allemaal toegang verwerven tot de waarheid die tot voor kort blijkbaar aan enkelingen was toebedeeld – een van de meest beleden credo’s van onze tijd luidt niet toevallig dat ‘ieder zijn waarheid heeft’.

De ivoren toren waarin de filosofie zou vertoeven, is bijgevolg zowel een mikpunt van kritiek als een richtpunt van verlangen. Deze interessante paradox vraagt om opheldering. Hij confronteert ons met de vraag of en hoe de waarheid momenteel in het geding is en wat dit kan betekenen voor de filosofische praxis, vandaag en in de toekomst.

Dit boekje pretendeert niet in naam van de filosofie te spreken of het terrein van de wijsbegeerte strikt af te bakenen. Eerder betreft het een pleidooi om bepaalde vragen, zoals die naar de waarheid, hardnekkig te blijven stellen, in weerwil van hen die ze al lang achter ons wanen. Tegenover het in deze tijd zo populaire beeld van de filosofie als ‘levenskunst’ en ‘zingeving’, verdedigt de auteur een denken dat zich niet zomaar in een levenspraktijk of ad-hoc dienstbetoon laat omzetten en uitgaat van zijn ‘noodzakelijke overbodigheid’.

Ignaas Devisch (1970) is als filosoof verbonden aan de Arteveldehogeschool, de Universiteit Gent en de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doceert er filosofie, medische filosofie en ethiek. Hij studeerde aan de universiteiten van Gent en Brussel en promoveerde in 2002 met een proefschrift over het vraagstuk van de gemeenschap in het werk van Jean-Luc Nancy (Wij. Jean-Luc Nancy en het vraagstuk van de gemeenschap. Peeters, 2003). Hij publiceert regelmatig in binnen- en buitenland over sociale en politieke filosofie en medische filosofie. In 2007 verschenen bij Uitgeverij Klement twee boeken van zijn hand: Jean-Luc Nancy. De kunst van het denken (samen met Peter De Graeve en Joost Beerten) en Fundamentalisme face to face (samen met Marc De Kesel). In 2008 publiceerde hij reeds De roze billen van Renoir. Een inleiding in de medische filosofie (Acco, Leuven).
Uitgeverij Klement Kampen, Nederland ISBN 978-90-8687-033-2
Uitgeverij Pelckmans Kapellen, België ISBN 978-90-289-5163-1