Wat kunnen wij nog doen – Elisabeth Kubler-Ross
Na de publicatie van haar eerste boek Lessen voor levenden dat over heel de wereld grote weerklank heeft gevonden, werden Elisabeth Kubler-Ross tijdens haar vele spreekbeurten en lezingen vragen gesteld die vooral op de praktijk van de stervensbegeleiding betrekking hebben. Hoe verschillend die vragen ook zijn, steeds keert daarin dezelfde machteloosheid en hulpeloosheid tegenover de dood terug:
- Wat kunnen wij nog doen, wanneer het ogenblik van de dood nadert?
- Moet men de stervende de waarheid zeggen?
- Wat moeten we doen wanneer de dokter weigert de zieke te zeggen dat zijn einde nabij is?
- Hoe helpen we een ongeneeslijk zieke die zelfmoordplannen heeft?
- Heeft de patiënt zelf het recht te beslissen dat zijn leven niet meer kunstmatig verlengd moet worden?
- Hoe helpt men de ouders wier kind gestorven is?
- Hoe begeleid je de familieleden van een gestorvene?
- Moet men zijn eigen gevoelens voor de stervende verbergen?
- Hoe overwinnen de hulpverleners hun eigen angst voor de dood?
Op al deze en honderden andere vragen geeft de schrijfster een duidelijk antwoord dat gebaseerd is op haar jarenlange ervaring en op haar betrokkenheid waarmee ze de stervenden wil helpen hun leven tot het allerlaatste ogenblik als mens te beleven.
alle boeken van Elisabeth Kubler-Ross
Recensie
Met “Lessen voor levenden” publiceerde Kubler-Ross als een der eerste haar ervaringen met begeleiden van stervenden. De schrijfster heeft de vragen die haar op lezingen over dat eerste boek gesteld zijn gebundeld. Alle problemen rond het stervensproces komen in deze praktijkvragen aan de orde met name die rond de ervaringen van de patiënt en de nabestaanden en m.b.t. de relatie met de staf en het interdisciplinaire teamwerk. Verder worden de persoonlijke reacties van de schrijfster en haar therapeutische werkwijze belicht. De informatiewaarde voor professioneel geïnteresseerden is gering.
(NBD|Biblion recensie, Drs. A. Slothouwer)