Waar wijsheid woont – Raimon Panikkar
De bron van wijsheid ligt in het je openstellen voor het onbekende in jezelf maar ook voor de onbekende ander en het andere (lees ook: de verschillende religieuze en filosofische tradities van de mensheid). Wijsheid is nooit zoiets als een object dat je ‘buiten jezelf’ kunt vinden, door intellectuele of wils inspanningen. Wijsheid bloeit op in jezelf als je je ervoor openstelt. De auteur benadrukt het belang van de aarde als plaats waar wijsheid woont en laat zien hoe de combinatie van filosofie en ecologie ons vraagt ons de betekenis van de vier elementen eigen te maken en ons ermee te verbinden: de ‘vierheid’ van de aarde weerspiegelt de ‘vierheid’ van de mens. Door alle hoofdstukken heen vinden we de ‘luisterende’ benadering van het mysterie van mens en kosmos die zo kenmerkend is voor alle mystiek. Door dat zorgvuldig luisteren wordt elke dualiteit overwonnen en leren we zien dat de kosmos, ‘god’ en mens ten nauwste met elkaar verbonden zijn en niet van elkaar gescheiden kunnen worden. Zo verdwijnt ook de dualiteit tussen rede en geloof, wetenschap en religie, filosofie en theologie.
Recensie
De auteur is een bekend rooms-katholiek theoloog. Zijn interesse is gelegen in het streven een werkelijk christelijke theologie tot uitdrukking te brengen in taal en begrippen van andere culturen en religies, met name in die van de Indische cultuur. Tevens poogt hij de christelijke leer te verdiepen, uit te breiden en te actualiseren. Hij heeft hierbij een sterk mystieke inslag. In dit boek vinden we een voorbeeld van zijn denken, theologiseren en herformuleren. De ingang wordt gevonden in het begrip Wijsheid; op vele manieren wordt dit uitgewerkt en uitgediept. Hij spreekt over de structuur van mens, wereld en kosmos en over de wijze van Gods zijn in de werkelijkheid. Veel uit de wereld van de theologie en de filosofie komt aan de orde. Enerzijds is het een uniek boek, een opvallende illustratie van een zeer specifieke manier van christelijke theologie. Anderzijds is het boek moeizaam om te lezen, soms onbegrijpelijk en door de associatieve manier van denken bij tijd en wijle niet te volgen.
(Biblion recensie, Dr. R. Kranenborg)