Rudolf Steiner Antwoord op de toekomst – Johannes Hemleben
Johannes Hemleben Rudolf Steiner antwoord op de toekomst De belangstelling voor Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, past in deze tijd die oude leef- en denkvormen wil afschudden en de mens in zijn bestaan op aarde weer als een geheel wil beleven.
Rudolf Steiner, de veel-omstredene, de bijna systematisch verkeerd geïnterpreteerde, biedt zijn medemensen een denkwijze aan, een zicht op mens en kosmos, een mens- en wereldbeeld, dat wel moest bevreemden in de tijd toen hij erover sprak en schreef, maar dat aan het einde van de twintigste eeuw merkwaardig bereikbaar en modern lijkt.
Steiners streven naar vermenselijking van de samenleving heeft geleid tot belangrijke impulsen en aanwijzingen op vele gebieden van het leven, juist op die gebieden die thans de ergste knelpunten dreigen te worden : Nu de samenleving roept om sociale mensen i.p.v. super-intellecten, stijgt de belangstelling voor de Vrije Scholen, die de ontwikkeling van het héle kind tot mens belangrijker vinden dan de koppie-koppie training alleen.
Nu de weerstand sterker wordt tegen het steeds groter gebruik van chemicaliën in de geneeskunde, richt de aandacht zich op de natuurlijke wegen tot genezing die door Steiner zowel in de medicijnen als in de euritmie zijn gewezen en op zijn behandeling van gehandicapte kinderen.
Nu het afgrijzen stijgt voor de systematische vergiftiging van ons voedsel, het water en de lucht, krijgt het zuivere voedsel dat met biologisch-dynamische landbouwmethode gekweekt wordt, verdiende belangstelling.
Steiners streven, het sociale element te integreren in het economisch/technische leven en de ruimte te scheppen voor geestelijke en politieke ontwikkeling, is nu binnen onze horizon gekomen —destijds leek het een wereldvreemd droombeeld (zie Lievegoed Organisaties in ontwikkeling — zicht op de toekomst, Rotterdam, 1969).
Tenslotte brengt het toenemende zelfdenken van de mens en daarmee de groeiend twijfel aan de waarde van dogma’s en aan de belangrijkste geloofstegenstellingen de mensen tot de door Steiner bevorderde kerk die vrijlaat, de Christengemeenschap, die noch dogma’s noch belijdenis kent.
Johannes Hemleben geeft in dit boek een beeld van de ontwikkeling van Steiners geestelijke nzichten en van hun toepassing in de praktijk van het dagelijkse leven.
Recensie
Deze beknopte inleiding tot het leven van Rudolf Steiner (1816-1925), grondlegger van de antroposofie, geschreven door een priester van de Christengemeenschap, besteedt aandacht aan de publikaties van Steiner, bespreekt het ontstaan van de antroposofie uit de theosofie, behandelt haar verhouding tot het christendom en geeft summier de antroposofische opvattingen weer op de terreinen van opvoeding en onderwijs, de kunsten en de landbouw. Ook aan de Christengemeenschap wordt een hoofdstuk gewijd. Het boek is weinig kritisch, maar geeft toch wel een beeld van de antroposofie en haar grondlegger. Ter opname aanbevolen in die bibliotheken, waarin een biografie over Steiner of een inleiding tot de antroposofie ontbreekt.
(NBD|Biblion recensie, W.G. van Dijk)