Lessen voor levenden

Lessen voor levenden – Elisabeth Kubler-Ross

Lessen voor levenden is een gids voor al degenen die bij stervensbegeleiding betrokken zijn. Jarenlang had Elisabeth Kübler-Ross de zorg voor zieken voor wie de artsen geen mogelijkheid tot herstel meer zagen. Samen met haar medewerkers voerde zij vele gesprekken met deze patiënten om te achterhalen hoe zij het beste konden worden geholpen. Velen gaven te kennen dat hun leven nog niet af was, dat ze nog zoveel zouden willen doen. De meesten praatten openhartig over de naderende laatste uren en waren dankbaar dat zij hun afweermechanismen konden loslaten. Bij sommigen bleek het zinvol om ook de partner of een familielid bij dat gesprek te betrekken. Pas op dat moment durfden de patiënten de dood eerlijk onder ogen te zien.
Een aantal van deze gesprekken is in dit boek opgenomen. Het zijn met recht lessen voor levenden: ze maken ons deelgenoot van de angsten en hoopvolle verwachting van de stervenden. Ze laten ons zien hoe wij hen kunnen bijstaan. Bovendien zijn deze gesprekken een leerschool hoe wij de vrees voor het eigen levenseinde kunnen overwinnen.

Recensie

In 1969 verscheen er een boek, dat vrijwel meteen een bestseller werd en de auteur wereldberoemd maakte. Het boek behandelde een onderwerp, dat in die tijd nog veel taboes kende: de dood. De auteur heeft veel losgemaakt: zij durfde met terminale patiënten te spreken over wat hen bezighoudt: hun toekomstige dood. In veel ziekenhuizen was men in eerste instantie geschokt omdat zij daarover wilde praten met die patiënten. Artsen en andere hulpverleners hadden overwegend nog de overtuiging, dat men diende te zwijgen over die zo nabije dood. Inmiddels is er een hausse in boeken en artikelen, waarin mensen openlijk hun ervaringen en gevoelens terzake bespreken en Elizabeth Kubler-Ross, de ervaren en vastbesloten psychiater-thanatologe (overleden in 2004), geeft nog steeds de toon aan en pleit voor gevoelens en ervaringen van de stervende mens.
Redactie Biblion