Geduld met God – Tomas Halik
De Tsjechische theoloog, filosoof en psycholoog Tomáš Halík is als een van de weinige hedendaagse schrijvers in staat daadwerkelijk een brug te slaan tussen geloof en scepsis, tussen christelijke zingeving en atheïstische levensoriëntatie. In dit boek neemt hij als uitgangspunt de twijfelende en zoekende figuur van Zacheüs, die liever schuchter van een afstand toekijkt dan dat hij enthousiast meedoet. Dit beeld gebruikt hij om een nieuwe verhouding uit te werken tussen gelovigen en niet-gelovigen, waarmee hij buitenstaanders in hun zoeken en vragen heel nabij kan komen.
Tomas Halik ontving voor dit werk de Europese prijs voor het beste theologische boek 2011.
Tomas Halik (1948) is priester en een van de belangrijkste Oost-Europese rooms-katholieke intellectuelen. Hij was onder andere de vertrouweling van president Havel en van de Tsjechische aartsbisschop. Momenteel is Halík hoogleraar Filosofie en Sociologie aan de beroemde Karelsuniversiteit te Praag. In 2014 ontving hij de prestigieuze Templeton Price.
Recensie
Tomas Halik, priester, theoloog, filosoof en psycholoog, kreeg veel prijzen, onder andere in 2011 voor dit boek. Terugkerende vertelfiguur is de tollenaar Zacheüs, de outsider die in het evangelie van Lukas door Jezus wordt aangesproken en uit zijn tent gelokt. Halik houdt een sterk pleidooi voor het gesprek met randfiguren van de geloofsgemeenschap, met humanisten en atheïsten, en tegen de ‘luie religie’, het radicalisme en fundamentalisme, ook van zijn eigen kerk, al is hij daar redelijk mild voor. Theresia van Lisieux en Nietsche spelen in zijn boek een belangrijke rol. Mooi is hoofdstuk zes waarin hij een harde brief van een atheïst liefdevol bespreekt, als voortkomend uit menselijke pijn en dat is ‘heilige grond’, en hoofdstuk zeven waarin hij pleit voor een meer geduldige omgang met de ‘onbekende god’ van Paulus (Handelingen 17) en de vraag opwerpt: ‘is de (huidige) religieuze opbloei en “terugkeer van God” geen terugkeer van de oude, destructieve goden?’ Dit boek is een originele en intellectueel hoogstaande bijdrage aan het actuele religiedebat.
Drs. C.G. Kok