De kinderen van Jocaste – Christiane Olivier
Christiane Olivier is psychoanalytica. Van haar hand verschenen eveneens Filles d’Eve en La Psychafamille. De kinderen van Jocaste was een enorme bestseller in Duitsland en Frankrijk. In Freuds theorie van het Oedipuscomplex s’,3at Oedipus model voor het universele verhaal van de mens, hetgeen bij hem neerkomt op de man. Freud had louter oog voor Oedipus’ relatie tot zijn moeder Jocaste, maar Christiane Olivier draait de rollen om: Oedipus was zelf ook een seksueel object voor zijn moeder. Ze verwijt Freud dat hij zijn theorie stoelde op de ervaringen van jongens met hun moeders, en deze ondervindingen daarna toepaste op meisjes. Olivier laat zien dat deze symmetrie niet opgaat: moeders houden evenveel van hun zonen als hun dochters, maar alleen jongens kunnen optreden als seksueel object. Meisjes ondervinden – wegens de afwezigheid van de uithuizige vader – tot op veel latere leeftijd een onvoltrokken Oedipuscomplex en hebben daardoor een grotere problematiek bij het opbouwen van een seksuele identiteit. Dit leidt weer tot traditionele rollenpatronen, waarin mannen een onbewuste angst voor vrouwen koesteren en hen op afstand houden door een gezin te stichten, zodat ze hun eigen domein – de maatschappij – niet bedreigen. Olivier pleit daarom voor een situatie waarin moeders niet langer alleen de heerschappij over hun kinderen hebben en mannen meer bij de opvoeding betrokken worden. In De kinderen van Jocaste pleit Christiane Olivier voor een andere verdeling van de macht binnen het gezin en de maatschappij, en rekent ze af met Freuds ‘mannelijke’ Oedipus-theorie.
[bol_product_links block_id=”bol_597c9ec7573a5_selected-products” products=”1001004001556914″ name=”kinderen van jocaste” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]Recensie
De Franse psychoanalytica Olivier levert met dit boek een kritiek op Freuds theorie van het Oedipuscomplex, dat volgens haar te eenzijdig vanuit een mannelijk standpunt werd beschreven. Ze benadert het geslachtsverschil niet vanuit Oedipus (de zoon) maar vanuit Jocaste (de moeder). De kern van Oliviers betoog is dat enkel de zoon (onbewust) seksueel object kan zijn van de begeerte van de moeder; de dochter mist deze moederlijke begeerte. Zo zal de latere man de als verstikkend beleefde begeerte van de vrouw blijven ontvluchten; de vrouw blijft daarentegen steeds op zoek naar de vroeger gemiste begeerte. Het geslachtsverschil schuilt in de afstand die veroverd moet worden door de man en tenietgedaan door de vrouw. Vanuit dit gegeven bespreekt de auteur de conflicten in de onderlinge relaties tussen de seksen. Een (maatschappelijke) oplossing wordt gezocht in een vroegere en sterkere tussenkomst van de vader in de opvoeding. Olivier schrijft vlot leesbaar voor een ontwikkeld publiek. Haar strijdvaardige, ongenuanceerde taal heeft het spijtige neveneffect dat boeiende inzichten niet altijd de verdieping en het kritisch onderzoek krijgen die ze verdienen. (Biblion recensie, M. Thys)