Als kinderen je een zorg zijn

Als kinderen je een zorg zijn – Thomas Lickona

In dit boek Als kinderen je een zorg zijn gaat het over de morele ontwikkeling van het kind en hoe ouders en opvoeders het daarbij kunnen helpen zelfstandig te worden, verantwoordelijkheid te dragen en te leren wat goed en kwaad is. Een kind wordt ingeleid in de regels die in een gezin en in de maatschappij gelden. Het zal ermee leren omgaan en ze op hun waarden leren toetsen, besef krijgen van eerlijk en oneerlijk, van recht en onrecht. Lickona hanteert in zijn betoog geen droge theorieën. Op levendige wijze illustreert hij zijn boek met talrijke voorbeelden uit eigen gezins-en werksituatie. Hij baseert zich daarbij op de uitgangspunten van de morele ontwikkeling. Behalve de visie van de bekende psycholoog Kohlberg spelen ook de ideeën van andere wetenschappers een rol, waardoor een breed georiënteerd boek is ontstaan. Er zijn drie hoofddelen: de morele opvoeding en de ontwikkeling van het kind – van baby tot kleuter – van de eerste levensjaren tot in de volwassenheid.

1. Moreel gedrag betekent respect.
2. De morele ontwikkeling verloopt in fasen.
3. Respecteer kinderen en verwacht respect terug.
4. Geef het goede voorbeeld.
5. Leg uit wat je bedoelt.
6. Leer kinderen nadenken.
7. Geef echte verantwoordelijkheden.
8. Zorg voor evenwicht tussen zelfstandigheid en controle.
9. Geef kinderen liefde en help hen zelfrespect te ontwikkelen.
10. Bevorder de morele ontwikkeling en daarmee een gelukkiger gezinsleven.

Recensie

In de voetstappen van de Amerikaanse ontwikkelingspsycholoog Kohlberg beschrijft de auteur de morele ontwikkeling van baby tot volwassenheid. Na een schets van de morele opvoeding brengt hij de zogenaamde tien regels of bouwstenen naar voren. Deel twee gaat over de ontwikkeling van baby tot kleuter: veel voorbeelden, praktische tips en opvoedingsinzichten. In het derde – belangrijkste – deel volgt de auteur precies de zes fasen volgens Kohlberg. Iedere fasebeschrijving is opgebouwd uit een profielschets, een bespreking van bepaalde kenmerken en stimulerende opmerkingen voor de ouder in het omgaan met kinderen. Literatuurlijst van Amerikaanse en Nederlandse boeken. De waarde van dit boek ligt in de praktische beschrijving van de morele ontwikkeling naar echte zelfstandigheid en verantwoordelijkheid in van binnenuit beleefde waarden en normen. Een uitstekend, belangrijk en praktisch boek: aanbevolen voor allen, die thuis, op school of in clubverband met jongeren te maken hebben.
(Biblion recensie, Drs. J.F.A. Verbraak)